Thực đơn
Ẩm thực Hà Lan
Bữa sáng và bữa trưa khác nhau một chút trong ẩm thực Hà Lan và cả hai cùng bao gồm bánh mì với nhiều loại thịt nguội, pho mát và các loại đồ ngọt phủ bên trên; như là hagelslag, vlokken, muisjes, gestampte muisjes, đồ phết sô cô la, nước mật đường (một loại xi-rô đặc, tối màu), bơ táo và bơ lạc.Hà Lan nổi tiếng với các sản phẩm từ sữa đặc biệt là pho mát. Hầu hết các loại pho mát Hà Lan là cứng hoặc cận cứng. Các loại pho mát Hà Lan nổi tiếng bao gồm Gouda, Edam, và Leyden. Một cách làm pho mát điển hình của Hà Lan là trộn rau thơm với các gia vị trong giai đoạn sản xuất đầu tiên. Các ví dụ nổi tiếng là pho mát với đinh hương (thường là đinh hương Friesia), Thì là Ai Cập (nổi tiếng nhất là pho mát Leyden), hoặc tầm ma.
Các loại bánh mì Hà Lan thường khá rỗng, vì nó được làm từ men bột nhào. Từ những năm 1970 trở đi bánh mì Hà Lan trở nên chủ yếu là nguyên cám, thêm với các loại hạt như hạt hướng dương hoặc hạt bí ngô thường được trộn vào bột nhào để thêm vị. Bánh mì lúa mạnh đen là một trong số ít các loại bánh mì đặc ở Hà Lan. Bánh mì trắng từng là loại bánh mì xa xỉ, othường được làm với sữa thay vì nước. Một phiên bản xa xỉ từ Frisia của bánh mì trắng là suikerbrood, bánh mì trắng trộn với những cục đường trong bột nhào.[17] Kerststol là loại bánh mì Giáng Sinh Hà Lan truyền thống là từ bột nhào với đường, hoa quả khô, nho khô, tương hạnh nhân; và lý chua, và vỏ chanh và cam; nó thường được thái ra và phết với bơ.
Ontbijtkoek có thể được ăn thay cho một bữa sáng hoàn chỉnh, hoặc đơn giản là một bữa ăn nhẹ. Nó được dùng theo dạng từng lát, phết với bơ.
Người Hà Lan thường mời bạn bè koffietijd (giờ uống cà phê), nó bao gồm cà phê và một cái bánh ngọt hoặc bánh quy, khoảng từ 10 đến 11 giờ sáng (trước bữa trưa), 4:00 giờ tối (giữa bữa trưa và bữa tối) hoặc từ 7 đến 8 giờ tốit (sau bữa tối).Người Hà Lan uống cà phê và trà cả ngày, thuwofng được dùng cùng với một cái bánh quy. Sự tiết kiệm của người Hà Lan dẫn đến quy tắc tiêu chuẩn nổi tiếng chỉ một chiếc bánh quy với mỗi tách cà phê. Người ta cho rằng nguyên nhân của việc này là do tâm lý theo đạo Tin Lành và sự giáo dục ở miền bắc Hà Lan.Những người theo Công giáo La Mã phía nam không có trung truyền thống này ví dụ như ở Limburg, họ dùng vlaai lớn (bánh ngọt có nhân), cắt thành tám mảnh, là truyền thống mà du khách thường thấy.
Một câu truyện phổ biến của Hà Lan (chưa bao giờ được chứng thực) kể rằng cuối những năm 1940 vợ của thủ tướng thời bấy giờ, Willem Drees, phục vụ cà phê với một chiếc bánh quy cho nhà ngoại giao người Mỹ, người mà sau đó đã được thuyết phục rằng tiền sử dụng cho Kế hoạch Marshall là xứng đáng.
Café au lait cũng rất phổ biến. Nó được gọi là koffie verkeerd (nghĩa đen là "cà phê sai sót") và có tỉ lệ cà phê đen và sữa nóng bằng nhau. Người Hà Lan uống trà không sữa và trà loãng hơn nhiều so với trà điển hiền của Anh và Ireland, loại mà thường được uống với sữa. Các loại đồ uống nóng khác bao gồm nước chanh ấm, gọi là kwast (nước ấm với nước chanh), vàanijsmelk (sữa nóng với tiểu hồi cần). Trong mùa thu và đông sô cô la nóng hoặc sữa sô cô la được uống rất phổ biến. cả anijsmelk và kwast đều hiếm khi được uống và đã mất đi sự phổ biến.
Giữa 4:00 và 5:00 giờ tối là thời gian cho đồ uống có cồn, bia hoặc rượu vang, và một món ăn nhẹ mặn. Dây là thời gian mà 'Bitterballen' nổi tiếng được phục vụ. Một biến thể nhỏ của 'kroket', ra gu viên chiên ngập dầu có bột chiên bọc bên ngoài. Người ta dùng nó với mù tạt. Borreltijd hầu như diễn ra vào cuối tuần.
Theo truyền thống bữa tối được dùng sớm với tiêu chuẩn quốc tế, bắt đầu lúc khoảng hoặc thậm chí là trước 6 giờ. Bữa tối kiẻu cũ của Hà Lan bao gồm một món đơn giản: khoai, thịt và rau — được biết đến với tên gọi tắt là AVG (aardappelen, vlees, groente).[18] Theo truyền thống lượng lớn khoai tây được ăn cùng với một phần thịt nhỏ với nước xốt thịt, hoặc một món rau hoặc khoai tây hầm. Rau hầm được dùng làm món ăn thêm ví dụ như rodekool met appeltjes (bắp cải đỏ với táo), hoặc rode bieten (củ cải). Các gia vị thường được sử dụng trong món hầm này có thể là nguyệt quế, quả juniper, đinh hương, và giấm, mặc dù các các loại gia vị mạnh thường ít được sử dụng. Các món hầm thường được dùng với đồ muối, bao gồm augurken (dưa chuột muốn) hoặc cocktail hành tây (zilveruitjes). Vì ảnh hưởng của các quốc gia khác sợ phổ biến của bữa ăn truyền thống đang mất dần đi. Stamppot, khoai tây nghiền với rau, theo truyền thống được ăn trong mùa đông. Nếu có món khai vị, nó thường là súp.
Danh sách các món ăn dưới đây có nguồn gốc trong lịch sử và thường phổ biến với người lao động. Trong thế kỷ 17 đến thế kỷ 19 người lao động làm việc 10 đến 16 tiếng ngoài đồng hoặc nhà máy không có lò sưởi, nên các món ăn này thường giàu calo và chất béo để cung cấp năng lượng cho người lao động.
Món cuối cùng là một món tráng miệng ngọt, theo tuyền thống là sữa chua với ít đường hoặc vla, pudding sữa loãng (sữa nấu với custard). Các món tráng miệng khác bao gồm:
Một loại đồ ngọt nổi tiếng của Hà Lan là zoute drop, (nghĩa đen là "kẹo cam thảo mặn") và các loại kẹo cam thảo ngọt. Loại đồ ngọt này nhỏ, có màu đen và nhìn giống kẹo cao. Giống với bánh Pontefract ở hạt Yorkshire, Anh. Bốn loại drop là ngọt mềm, mặn mềm, ngọt cứng và muối cứng. Có thể mua kẹo cam thảo ở cửa hàng hoặc hàng thuốc. Nó cũng có chức năng chữa bệnh và nó có thể chữa các triệu chứng về cổ họng và đau bụng.[19] Drop của Hà Lan được bán trong rất nhiều hình dáng khác nhau. Khi nó có hương vị dừa người ta gọi nó là Engelse drop (nghĩa đen là "kẹo cam thảo của Anh"). Các loại khác được làm với mật ong (honingdrop), bạc hà (muntdrop), amoni clorua (salmiakdrop), hoặc nguyệt quế (laurierdrop). Các dạng điển hình là hình kim cương, bầu dục, thuôn và đồng xu. Hình tổ ong cho drop mật ong cũng phổ biến. Một số nhà sản xuất có giới thiệu những mẫu đặc biệt của drop được làm theo chủ đề, như là ô tô (autodrop), động vật và máy móc nông nghiệp (boerderijdrop), vân vân.
Một món ngọt phổ biến khác của Hà Lan làstroopwafel ("stroop" nghĩa là xi rô). Một loại bánh waffle mỏng, thường được làm trong chảo pizelle, nó được thái ngang và dùng làm bánh kẹp nhân xi rô (stroop). Thỉnh thoảng, hạt phỉ nghiền cũng được trộn với stroop, và phần bột làm bánh có thêm quế.
Một trong những loại đặc sản đồ ngọt của Hà Lan là vlaai. Là một loại bánh pie ngọt được làm với men nhào và nhân trái cây (như là táo, mơ, dứa, mận) hoặc quả mọng. Các nguyên liệu khác có thể gồm custard và đại hoàng. Vlaais gạo, nhồi với nhân kem béo cũng khổ biến. Nó có thể được gắn thêm với trái cây, kem béo hoặc sô cô la.[20]
Letterbanket là một loại bánh pastry hoặc bánh quy theo truyền thống được ăn vào cookie that is traditionally eaten on Ngày Thánh Nicholas (ngày 6 tháng 12, nhưng được tổ chức bằng một bữa tiệc của trẻ em vào ngày 5) và vào Đêm Giáng Sinh ở Hà Lan.[21][22]
Rượu vang chỉ có một vai trò vừa phải trong ẩm thực Hà Lan, nhưng có nhiều hãng bia và rượu mạnh. Những nhà sản xuất Bia Hà Lan nổi tiếng nhất là Heineken ở phía tây, Grolsch ở phía đông, Alfa và Bavaria ở phía nam. Theo truyền thống, Noord-Brabant và Limburg có truyền thống bia lớn, họ ủ nhiều loại bia khác nhau (không như bia Bỉ). Các thành phố Hà Lan ở phía tây cũng từng có một truyền thống ủ bia lớn, nhưng trong thế kỷ 20, những nhà máy bia lớn chiếm những nhà máy nhỏ và cung cấp bằng cho họ để bán những loại bia lớn, và dừng việc sản xuất lạ. Trong thế kỷ 21, nhiều nhà máy bia siêu nhỏ được thành lập, ủ bia lên men nổi trong nhiều kiểu. Tính đến tháng 9 năm 2013, có 184 nhà máy bia đang hoạt động ở Hà Lan.[23] Các kiểu phổ biến bao gồm bia bốc, bia thầy tu, bia nâu và bia lúa mạch.
Trong các loại rượu đắng, Beerenburg là loại nổi tiếng nhất. Rượu mạnh bao gồm Jenever (rượu vang mạch nha trưng cất và là tiền thân của Gin), Brandewijn (brandy) và Vieux (brandy Hà Lan, một loại làm giống theo Cognac), và có cả Kandeel (làm từ vang trắng), Kraamanijs (một loại rượu mạnh làm từ hạt hồi), Oranjebitter (một loại brandy vị cam, theo truyền thống được phục vụ ở các lễ hội trong những is traditionally served on festivities surrounding the gia đình hoàng gia), Advocaat, Boerenjongens (nho khô trong brandy), và Boerenmeisjes (mơ trong brandy).
Người Hà Lan có loại đồ anh nhanh riêng của họ, được bán ở quán ăn nhẹ. Một bữa ăn nhanh của hà lan thường bao gồm một phần khoai tây chiên (được gọi là patat hoặc friet), với một loại nước xốt hoặc một sản phẩm từ thịt. Loại nước xốt phổ biến nhất để ăn cùng với khoai tây chiên là fritessaus (một loại xốt ít béo thay thế cho mayonnaise), trong khi các loại xốt khác có thể là xốt cà chua hoặc currysaus, xốt lạc nóng, một món rau muối gia vị, như là piccalilli hoặc joppiesaus. Đôi khi khoai tây chiên có thể được phục vụ với sự kết hợp của các loại xốt khác, nổi tiếng nhất là speciaal (nghĩa là "đặc biệt"), nó bao gồm mayonnaise với xốt cà chua với gia vị và hành tây thái, và oorlog (nghĩa là "chiến tranh"), nó bao gồm khoai tây rán đặc biệt phủ trong xốt lạc nóng. Một loại mới được giới thiệu gần đây từ Rotterdam là kapsalon (nghĩa là "tiệm cắt tóc"), bao gồm shawarma hoặc döner, và với khoai tây khiên, salad, pho mát và các loại nước xốt.
Các thức ăn nhẹ từ thịt thường được chiên ngập dầu. Bao gồm frikandel (một loại xúc xích thị băm không vỏ), và kroket (ragu thịt cuộn bọc trong vụn bánh mì). Nó thường được dùng trong bánh mì cuốn - Broodje kroketten - để mang đi ăn. Một loại kroket tròn và nhỏ hơn là bitterbal, thường được dùng với mù tạt làm món ăn nhẹ ở Bar và cũng có ở những quầy lễ tân. Các món ăn nhẹ vùng miền bao gồm eierbal (một sự kết hợp của trứng và ragu) ở phía bắc và đông quốc gia này, và Brabants worstenbrood hoặc saucijzenbroodjes, xúc xích thịt có gia vị vừa phải được nướng trong vỏ bánh (giống vướn xúc xích cuộn của Anh).
Các loại đồ ăn nhẹ khác bao gồm món có ảnh hưởng từ Indonesia bamihap hoặcbamischijf (một loại chả mie goreng hình cái đĩa được phủ với vụn bánh mì và rán ngập dầu), nasibal (giống với bamischijf, nhưng sau đó được viên tròn và nhồi với nasi goreng), và kaassoufflé (phổ biến với người ăn chay).
Cá cũng được bán làm đồ ăn nhanh ở nơi được gọi là viskraam, hầu hết là các quầy hàng ở chợ hoặc đường phố chuyên về các món cá chế biến sẵn. Người Hà Lan nổi tiếng với món cá trích sống, đôi khi được dùng cùng với hành tây sống thái và dưa chuột muối, và người ta ăn nó bằng cách nhấc nó lên từ đuôi, rồi ăn từ đầu lên (trừ ở Amsterdam, nơi mà cá trích được cắt thành từng miếng rồi được phục vụ trên đĩa giấy). Cá trích sống cũng được bán trong một loại bánh bao trắng mềm. Các món phổ biến khác là kibbeling (cá tuyết viên chiên ngập dầu), lekkerbek (cá tuyết chiên ngập dầu, giống với món fish and chips của Anh, nhưng được nêm công phu hơn và có bột chiên giống như tempura), gerookte paling (cá chình hun khói), và rolmops.
Thực đơn
Ẩm thực Hà LanLiên quan
Tài liệu tham khảo
WikiPedia: Ẩm thực Hà Lan